Louise de Bernieres / Yüzbalı Corelli'nin Mandolini

Louise de Bernieres / Yüzbalı Corelli'nin Mandolini Louise de Bernieres / Yüzbalı Corelli'nin Mandolini Yüzbaşı Corelli’nin Mandolini Louise de Bernieres'in ilk kez 1994 yılında İngilizce olarak yayınlanan dördüncü romanıdır. Türkçe'ye ilkönce Sevgi Sanlı ve Özden Arıkan tarafından çevrilmiş ve 2000 yılında YK yayınları tarafından yayınlanmıştır. Aynı çeviri daha sonra 2017 yılında Nora yayınları tarafından yeniden yayınlanmıştır.
Romanda İkinci Dünya Savaşı’nı, savaş sırasında yaşanan bir aşkı anlatan epik roman. Her zaman olduğu gibi savaşa lanet edeceğimiz bir kitap. Faşist liderlerin ülkeleri anlamsız bir biçimde kuşatmaları sonucunda masum insanların yok olan yaşamlarının hikayesi anlatılmaktadır. Yunan doktor Dr. Iannis, Kefalonya Adası’nda kızı Pelagia ile yaşamaktadır. Pelagia Mandras adında genç bir balıkçıya aşık olur ve onunla nişanlanır. Ancak Pelagia bundan mutsuzdur. Doktor Iannis çeyiz vermeyi reddetmiş, Mandras'ın Pelagia'yı takdir edemeyecek kadar eğitimsiz olduğunu öne sürerek evlenmek için genç olduklarını, savaş çıkacağını, beklemeleri gerektiğini söylemiştir. Doktor Iannis, zamanının çoğunu kralcı ve komünist olan arkadaşları Stamatis ve Kokolios ile birlikte kapheneia (tarihsel Yunan kafeleri) da geçirmektedir. Yıl 1940 ve Mussolini Yunanistan'ı işgal etmeye hazırlanmaktadır. Sınır olaylarını bahane ederek Ağustos'ta bir Yunan gemisine torpido atar. Sonbaharda delegesi Grazzi'yi Yunanistan başbakanı Metaksas'a bir ültimatom vermesi için gönderir. Metaksas, İtalyanların işgal etmesine izin vermeyi reddeder. İtalyanların her yeri ele geçirmesini izlemek istemeyen Mandras ise direniş savaşçılarından oluşan bir ekibe katılır. Denize açılır ve Pelagia onu bir daha ne zaman göreceğini bilemez. Mandras’ı düşünmemek için kendisini işine verir. Onun için çok endişelenmektedir. Savaş çabalarının nasıl gittiğini öğrenmek amacıyla ona yazmaya karar verir. Ondan cevap gelmeyince, esir düştüğüne ya da öldüğüne dair korkunç bir duyguya kapılır. Endişelerini kimseyle paylaşmaz; çünkü bunun bir anlamı yoktur. Mandras mektuplarına cevap vermediğ için ona olan ilgisi azalmıştır. Mandras’ın eve gelip gelmemesinin onun için pek önemi yoktur. Yıl 1941, II. Dünya Savaşı’nda Almanlarla ittifak yapan İtalyanlar, Yunan adası Kefalonya'yı işgal etmeye başlarlar. Adada düzeni sağlamak üzere işgal kuvvetlerinin emriyle bir İtalyan topçu birliği adaya gelir. İtalyan Yüzbaşı Antonio Corelli, işgal kuvvetlerinin emriyle Kefalonya adasında konuşlanmış birliğe liderlik etmek üzere görevlendirilmiştir. Corelli adada yaşamak için güzel bir konaklama arar. Pelagia'nın babası Dr. Iannis onu kendi evine alır. Amacı hem yüzbaşıdan tıbbi gereçler için yardım almak hem de onu zorlamaktır. Bu İtalyan askeriyle aynı çatı altında yaşamaktan endişelenen Pelagia ise onu yakından takip etmeye yemin eder. Yüzbaşı Corelli, ilk günlerde yerel halk tarafından dışlansa da barışçıl bir savaş yürütmek isteyen kişiliğiyle kibar, esprili bir asker ve iyi bir müzisyen olduğunu kanıtlar. Aynı zamanda hassas bir adamdır. Orduya katılmadan önce müzisyenlik eğitimi almıştır ve mandolin çalmayı çok sevmektedir. Mandolini onun en değerli varlığıdır. Dr.Iannis ailesi ile yaşarken yapabileceği en iyi şeyin onları eğlendirmek olduğunu düşünür ve mandolin çalar. Pelagia onun yeteneğinden oldukça etkilenir. İtalyan ordusunda eşcinsel bir asker olan Carlo ile onun en iyi arkadaşı ve sevdiği kişi olan Francisco’nun savaşta yaşadıkları ise korkunçtur. Yunan gözetleme kulesini havaya uçurmak için verilen emirleri yerine getirirler. Bu sırada görevin aslında Yunanistan'ı kuşatma girişimi olduğunu anlamışlardır. O kış, birlikleri Yunanistan'ı işgal eder. Yunan kuvvetlerinden kaçarken İtalyanlar aylarca soğukta ve ıslakta yürümek zorunda kalırlar. Francisco bu koşullardan ve açlıktan deliye döner, intihar eder. Carlo'nun kollarında ölür ve Carlo Yunanistan'dan çıkmak için kendisini uyluğundan vurur. Daha sonra Francisco'nun annesini ziyaret eder, onu mutlu etmek için ona Francisco'nun barış içinde ve iyi bir amaç için öldüğünü söyler. Almanlar arka planda, İtalyanlarla müttefik olmalarına karşın araları pek iyi değildir. Almanlar yerel halk ile çok muhatap olmazlar; çünkü onlar doğuştan nazidir. İtalyanlar ise faşist lider Mussolini tarafından yönetilmektedir; ama romanda İtalyan askerlerin Mussolini’nin kararlarından hoşnut olmadıklarını görürüz. 1943'te İtalyanlar Müttefik Kuvvetlerine teslim olarak taraf değiştirdiklerinde Almanlar bu adaya çıkarma yapar, İtalyan askerleri bir meydana toplar ve kurşuna dizerler. Kurşuna dizilen askerlerin arasında Yüzbaşı Corelli’de vardır. Ancak Yüzbaşı kendisine çok seven Carlo tarafından kurşunlara siper olarak kurtarılır. Corelli, kurşuna dizilen askerlerin olduğu alana gelen Vélissarios tarafından yarı ölü halde bulunarak Dr.Iannns’e götürülür. Doktor ve kızı Yüzbaşı’nın yarasını iyileştirmeye çalışırlar. Dikiş gereken yere savaş zamanında ip olmadığı için Yüzbaşının Antonio adı verilen mandolininin telini kullanırlar. Bu arada Almanlar evleri tek tek gezerek İtalyan askerlerini ararlar. Yüzbaşı, doktor tarafından evin mahzenine saklanır. Almanlar Yüzbaşı’yı bulamazlar. Yüzbaşı’nın iyileşmesine yakın onu İtaya’ya kaçırmaya karar verirler. Sandalla bir kaçırılma planı yapılır. Coreli ayrılırken Pelegia’ya onu tekrar görmeye geleceğini söylemiştir. Savaşın bitmesinde sonra Corelli adaya döner. Pelagia’nın evinin önünde gördüğü çocuğun ona ait olduğunu düşünerek ona yanaşmaya cesaret edemez. Oysa Pelagia kapısının önüne bırakılan bu sahipsiz çocuğu evlat edinmiştir. Mandras’ın annesi Drossoula ile birlikte yaşamaktadırlar. Drossoula, Peagia’yı ona tecavüz etmek isteyen oğlu Mandras’a karşı savunmuş, onu kızı gibi korumuştur. İki yıl sonra Dr. Iannis yaralı olarak geri döner. Pelagia doktor olmuştur, babası ona yardım etmektedir artık. Savaş bitmiştir; ama 1953 yılında yaşanan büyük deprem adaya ve ada halkına en az savaş kadar zarar vermiştir. Dr. Iannis bu depremde yıkılan evinin altında kalarak ölür. Plagia ve Drossoula için çok zor günler başlamıştır. Antonia (Pelagia ve Drossoula tarafından evlat edinilen kız) ve Drossoula, Pelagia'yı babasının adanın hikayesini anlatmaya başladığı kitabı bitirmesi için teşvik ederler. Pelagia sonunda babasının başladığı Kefalonya’ın tarihini anlatan kitabı bitirir. Drossoula eski evinde bir meyhane açar, ölünce burayı Pelagia devralır. Antonia'nın oğlu Yannis, Antonio Corelli'ye ait olan mandolini çalmaya başlar. 65 yaşındaki yüzbaşı, aşk hikayelerini sürdürmek için Pelagia'yı görmek amacıyla adaya geri döner. Ianis’in elinde kendi mandolinini görünce çocukla yaptığı sohbette gerçeği anlar ve Pelagia’ya düzenli olarak onu görmeye geldiğini; ancak bir çocuğu olduğunu düşünerek ona yaklaşmadığını açıklar. Pelagia yıllarca onu beklemiştir. Bunca yıl sonra dönmesine çok kızar. Corelli sonunda onu ikna eder, birlikte bir motorla Casa Nostra’ya (İtalya) doğru giderler.
Romandan uyarlanan bir senaryo 2001 yılında JOhn Madden yönetiminde aynı adla sinemaya aktarılmıştır.
(Özden Duru tarafından derlenmiştir.)

Jose Saramago Biyografisi:
1954'te Londra'da doğdu. 18 yaşında orduya katıldı ama Sandhurst'te dört ay geçirdikten sonra ayrıldı. Manchester Victoria Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra, Leicester Polytechnic'te Eğitim alanında yüksek lisans sertifikası aldı ve Londra Üniversitesi'nde yüksek lisans derecesi aldı. Tam zamanlı yazmadan önce, peyzaj bahçıvanlığı, motosiklet kuryeliği ve araba tamirciliği gibi birçok farklı işte çalıştı. Ayrıca ilk üç romanı “Don Emmanuel'in Alt Tarafları” (1990), “Bay Vivo ve Kokain Kralı” (1991) ve “Kardinal Guzman'ın Belalı Çocukları”nı (1992) de yayımladı. Tarzını ve ortamını belirleyen bir deneyim olan Kolombiya'da İngilizce öğretti. Güney Amerika Edebiyatından, özellikle 'büyülü gerçekçilikten' büyük ölçüde etkilenmiştir. 1993'te Granta dergisinin 20 'Best of Young British Romanists 2' tanıtımından biri olarak seçildi. Dördüncü romanı “Yüzbaşı Corelli'nin Mandolin'i” ertesi yıl yayınlandı ve Commonwealth (İngiliz Milletler Topluluğu) Yazarlar Ödülü'nü (En İyi Kitap) kazandı. Ayrıca Yılın Sunday Express Kitabı için kısa listeye alındı. İkinci Dünya Savaşı sırasında Yunanistan'ın Kefalonya adasında geçen roman, yerel bir doktorun kızı ile bir İtalyan askeri arasındaki aşk ilişkisini anlatıyor. Dünya çapında en çok satan kitap haline geldi ve şu anda otuzdan fazla dile çevrildi. 2001 yılında romanın bir film uyarlaması yayınlandı ve roman aynı zamanda sahneye de uyarlandı. 2001'de “Kırmızı Köpek” yayınlandı - 1998'de Avustralya'da bir yazarlar festivaline yapılan bir gezide karşılaşılan bir köpek heykelinden esinlenilen hikayeler koleksiyonu. İncil'den yeniden basılan ve 1998'de Canongate Press tarafından bireysel olarak yayınlanan bir dizi kitaptan biri olan Eyüp Kitabı'nın girişini yazdı ve Güney-Batı Londra'da geçen Sunday Morning at the Center of the World adlı oyunu yayınlandı. 1999'da BBC Radio 4'te yayınlandı ve 2001'de yayınlandı. Ayrıca çeşitli gazete ve dergilere düzenli olarak kısa öyküler yazmaktadır. “Kanatsız Kuşlar” (2004) adlı romanı, 2004 Whitbread Roman Ödülü ve 2005 Commonwealth Yazarlar Ödülü (Avrasya Bölgesi, En İyi Kitap) için kısa listeye alındı. “Partizan'ın Kızı” (2008) adlı romanı 2008 Costa Roman Ödülü için kısa listeye alındı. 2009'da, “Bir İngiliz Köyünden Öyküler” adlı kısa öykülerden oluşan bir koleksiyon yayınladı. Louis de Bernieres ayrıca Yunan şair Constantinos Cavafis'e saygı duruşu niteliğindeki A Walberswick Goodnight Story (2006) ve Imagining Alexandria (2013) adlı iki şiir koleksiyonu da yazdı. 2015 yılında Harvill Secker tarafından yayınlanan “Rüyalardan Düşen Tozlar” kitabından sonra, 2018'de “Yaşanacak Uzun Bir Hayat Kaldı”, 2020'de “The Autumn Of The Ace” adlı romanları yayınlandı.

Yapıtları
Romanları Don Emmanuel'in Alt Tarafları (1990) Bay Vivo ve Kokain Kralı (1991) Kardinal Guzman'ın Belalı Çocukları (1992) Yüzbaşı Corelli'nin Mandolini (1994), Kırmızı Köpek (2001) Kanatsız Kuşlar (2004) Partizanın Kızı (2008) Rüyalardan Düşen Tozlar (2015) Blue Dog (2016) Yaşanacak Uzun Bir Hayat Kaldı (2018) The Autumn of the Ace (2020)
Hikâyeleri Notwithstanding: Stories from an English Village (2009) Labels and Other Stories (2019) Başkana İki Ölü Balık Gönderen Adam (14 öykülük Türkçe seçkisi)
Denemeleri The Book of Job: An Introduction[12] (1998)
Tiyatro oyunları Sunday Morning at the Centre of the World (2001)
Şiirleri A Walberswick Goodnight Story[11](2006) Imagining Alexandria (2013) Of Love and Desire (2016)

Yazar ve kitapla ilgili yazılar:

* Mit Ögelerini Yeniden Yapılandırmak: Kaptan Corelli’nin Mandolini’nde Dr. Iannis’in Postmodern Odysseus Olarak Tematik Temsili
       Tatiana Golban, Akademik Makale AÜ Dil ve Tarih-Coğrafya Fak.Dergisi, 2014

* Yüzbaşı Corelli'nin Mandolini, Louis de Bernières
       Melda, Kişisel Bloğu, 24.03.2010

* "Yüzbaşı Corelli'nin Mandolini"
       İzmir Okuma Grubu Üyelerinin Değerlendirmesi, 21.05.2022

Bağlantılar:
* "Yazarın Vikipedi'deki sayfası"
* "Romandan uyarlanan filmin imdb sayfası" (Portekizce, İngilizce=