Philip Roth, İnsan Lekesi

 
 Philip Roth, İnsan Lekesi Philip Roth, İnsan Lekesi
 Philip Roth, İnsan Lekesi  Philip Roth, İnsan Lekesi
İlk kez 2000 yılında yayınlanan İnsan Lekesi, Roth'un Pulitzer ödüllü “Pastoral Amerika” ile “Bir Komünistle Evlendim” eserleri ile birlikte bir üçleme oluşturur. Roman Türkçe'ye Suzan Aral Akçora tarafından çevirlmiş ve 2011 yılında Ayrıntı Yayınları, 2020 yılında da Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlanmıştır.
Başkan’ın oval ofiste bir kadınla cinsel ilişkiye girmekle suçlandığı ve ahlakın sorgulandığı 90’lı yılların sonundaki Amerika atmosferinde, Athena Koleji'nde Klasik Eserler Profesörü olan 71 yaşındaki Coleman Silk, eğitim dönemin son derslerinden birinde yoklama alırken, o yıl henüz derse katılmamış iki öğrenciyi sorgular ve bu 'hortlakların' hayaletimsi yokluğunu merak eder. Bu deyim, Afrika kökenli Amerikalı olan iki öğrenciye aktarıldığında, arkaik ırk teriminin kullanımıyla ilgili bir tartışma başlar. Coleman'a yakın olan meslektaşları bile böylesine hassas bir konuda sessiz kalır. Coleman’ın suçlayan seslerin başında Fransa'dan genç bir akademisyen olan Delphine Roux geliyor. Irkçılık yaptığı iddiasının ardından cadı avından farksız bir soruşturma süreci sonrasında gelen istifası, buna kalbi dayanamayan karısının intikamını almak, bir anlamda kendisini temize çıkarmak için yazar Nathan Zuckerman'ı başvurur ve yazarlık becerilerini kullanarak adaletsizliği kendi adına ortaya koymasını ister. Zuckerman, Coleman’ın hayatına baktığında, çocuklarının bile bilmediği bir sırrı keşfeder. Anlattıklarından çok aslında anlatmadıklarıyla okuyucuyu “bir sırrın” peşinde sürükleyen bir roman ortaya çıkar. Yazar, sır perdesini araladıkça anlatıya dahil olan karakterler ve olaylar ile üzerinde tartışmaya değer konuları okuyucuyla buluşturuyor.
Neredeyse kitabın üçte birine kadar zenci olduğunu bilmediğimiz, beyaz yakın bir renkte doğduğu ve kendisini liberal yahudi olarak tanıtan Coleman, karısını, aile ilişkilerini kısaca elde etmek adına kimliğini yok saydığı herşeyi kaybediyor. Kendini toplumdan soyutlamış bir şekilde yaşarken, üniversitede hademe olarak çalışan yarı yaşındaki bir kadın olan Faunia ile ilişki kuruyor. Faunia romanın en önemli ikinci kişisi ve anlatılan birçok olay bu kadının çevresinde gelişiyor. Romanın temel izleği olan kimlik meselesi bir süre sonra önemini yitirip üvey babanın tacizinden kaçan bir kız çocuğu, oradan oraya sürüklenmiş bir kadın olan Faunia’nın vietnam gazisi eski kocadan gördüğü şiddet ve hayatının son bulmasına varan bir yaşam.
Roth’un bu yapıtı, 2003 yılında Yönetmen Robert Benton tarafından filme çekilmiş ve başrollerini Anthony Hopkins ve Nicole Kidman’ın paylaşmıştır.
Buradaki bilgiler, okuma buluşmasında kitabın sunumunu yapan Merih Sütlaş tarafından hazırlanmıştır.

* Yapı Kredi Yayınları'nın sitesinde kitabın ilk 20 sayfasının pdf bağlantısı

 

Philip Roth Biyografisi:
Philip Roth 19 Mart 1933’te Newark, New Jersey’de doğdu. İkinci kuşak Amerikalı bir anne babanın, Bess ve Herman Roth’un ikinci çocuğu olan Roth, çoğunluğu Yahudi cemaatine mensup bir bölgede yetişti. Bucknell Üniversitesi’nin ardından Chicago Üniversitesi’nde Edebiyatı alanında yüksek lisansını tamamladı. Chicago'da İngiliz edebiyatı, Iowa ve Princeton üniversitelerinde yaratıcı yazarlık dersleri verdi. Münzeviliği sevdiği söylenen Roth, zamanın çoğunu Connecticut'daki evinde geçirir.
1959 yılında yayımladığı birkaç öykü ve bir novelladan oluşan “Hoşça Kal Columbus” ile Ulusal Kitap Ödülü’nü kazandı. Bu ödülden on yıl sonra yayımladığı “Portnoy’un Feryadı”ile olumlu eleştiriler alarak ticari bir başarı kazanan Roth, Amerika’nın en iyi genç yazarları arasında gösterildi. Kitap, ergenliğe dair yakası açılmadık konuları deştiği, edepsiz monologlar ve çılgın mastürbasyon betimlemeleriyle skandal yaratırken en çok satan romanlar arasında yer aldı. Yaşadığı dönem boyunca edebiyat dünyasına yaptığı kalıcı katkılar Amerika’da ve tüm dünyada büyük çapta takdir edildi. Pulitzer Ödülü’nü, Uluslararası Man Booker Ödülü’nü ve ikişer kez de Ulusal Kitap Eleştirmenleri Birliği Ödülü’nü ve Ulusal Kitap Ödülü’nü kazandı. Beyaz Saray tarafından verilen Ulusal Sanat Nişanı’na ve Ulusal İnsan Bilimleri Nişanı’na layık görüldü ve ödüllerini sırasıyla Başkan
Clinton ve Başkan Obama’dan aldı. (Kaynak: YKY) Roth, 2012'de roman yazmayı bıraktığını söyleyerek edebiyattan emekli oldu. Yazmayı bırakma kararını aslında 1944’te Newark’ta patlak veren çocuk felcini konu edinen Nemesis romanını bitirdikten sonra, 2010'da aldığını söylüyor:
“O zamanlar bu konu hakkında konuşmadım, çünkü doğru kararı alıp almadığımdan emin olmak istiyordum. Kendi kendime, 'Biraz bekle, yazmayı bıraktığını açıklayıp sonra tükürdüğünü yalama,’ dedim. Ben Frank Sinatra değilim. O yüzden kimseye bir şey söylemedim, sırf emin olmak için.” Kitaplarını yeniden okumaya karar veren Roth şöyle diyor: “Son kitaptan başladım, objektif bir gözle. 'Fena değilsin’ diye düşündüm. Ama Portnoy’a gelince bütün ilgimi kaybettim, sonra da ilk dört kitabımın kapağını bile açmadım ve başka bir iyi fikir yakalayamayacağımı, yakalasam bile üzerinde çok çalışmam gerektiğini fark ettim.
(Kaynak: https://oggito.com/icerikler/10-soruda-philip-roth/8734 ) Philip Roth 22 Mayıs 2018’de, yazarlıktan emekli olduktan altı yıl sonra seksen beş yaşında kalp yetmezliğinden öldü.

Yapıtları:

Romanları: "Zuckerman" romanları: Zuckerman Bound (1979–1985), The Ghost Writer (1979), Zuckerman Unbound (1981), The Anatomy Lesson (1983), The Prague Orgy (1985), The Counterlife (1986), American Pastoral (1997; [Pastoral Amerika, Çev. Orhan Yılmaz, Ayrıntı Yay., 2008), I Married a Communist (1998; Bir Komünistle Evltııdim, Çev. Orhan Yılmaz, Ayrıntı Yay., 2004), The Human Stain (2000; İnsan Lekesi, Çev. Suzan Aral Akçora, Ayrıntı Yay., 2011), Exit Ghost (2007),
"Roth" romanları ve anıları: The Facts: A Novelist's Autobiography (1988), Deception: A Novel (1990; Aldatma, Çev. Didem Hızkan, Ayrıntı Yay., 2001), Patrimony: A True Story (1991), Operation Shylock: A Confession (1993), The Plot Against America (2004),
"Kepesh" romanları: The Breast (1972; Mtmt, Çev. Seçkin Selvi, Sander Yay., tarihsiz), The Professor of Desire (1977), The Dying Animal (2001; [Ôlen Hayvan, Çev. N. Can Kantarcı, Ayrıntı Yay., 2007),
"Nemeses" romanları: Everyman (2006), Indignation (2008), The Humbling (2009), Nemesis (2010),

Öyküleri: Goodbye, Columbus and Five Short Stories (1959; Kucak Dolusu, Çev. Ülkü Tamer, Sander Yay., 1971), Letting Go (1962; Libby, Çev. Seçkin Selvi, Sander Yay., 1973), When She Was Good (1967), Portnoy's Complaint (1969; Portnoy'un Feryadı, Çev. Özden Arıkan, Ayrıntı Yay., 1999), Our Gang (1971), The Great American Novel (1973), My Life as a Man (1974), Sabbath's Theater (1995),

Yazar ve kitaplarla ilgili yazılar:

* "Popüler Kültür Ürünlerinde Mitolojik ve Dini Öğeler: İnsan Lekesi ve Housekeeping Örnekleri*"        Özlem Atar, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler DergisiAkademik Makale, Eylül 2016

* "Philip Roth / İnsan Lekesi"        Gümüşlük Akademisi İstanbul Okuma Grubu Üyelerinin Kitap Dağerlendirmesş, 01.10.2022

Bağlantılar:

* "Philip Roth Derneği" (İngilizce)

* "IMDB Film Sitesindeki Sayfası" (İngilizce)
   

Yazar ve yapıtla ilgili bazı yayın ve dokümanlar facebook grubumuzun dosyalar bölümünde de yer almaktadır.