Anthony Burgess - Otomatik Portakal Anthony Burgess - Otomatik Portakal Anthony Burgess - Otomatik Portakal

Anthony Burgess’a 1959 yılında (o sırada 41 yaşındadır) ameliyat edilemez bir beyin kanseri teşhisi konulur ve bir yıl ömür biçilir. O da ilk karısı Llewela “Lynne” Isherwood Jones’un kendisi öldükten sonra geçimini sağlayabilmesi için, bir yıl içinde beş buçuk roman yazar. Ancak sonra teşhisin yanlış olduğu anlaşılmıştır. "Otomatik Portakal" bu dönemde yazarın yazdığı ve 1962 yılında yayınlanan ilk romanıdır.
Romanda üç bölüm ve her bölümde 7'şer alt bölüm bulunmaktadır. Romanın Amerika'da yapılan baskısında üçüncü bölümün son alt bölümü yer almamaktadır. Filmi sinemaya uyarlayan yönetmen Stanley Kubrick de film uyarlamasını bu basıma göre yapmıştır. Burgess 1971’de yapılan uyarlamaya önceleri destek verirken, sonradan aklındaki filmin bu olmadığını söylemiştir .
Söz konusu kitap Türkiye'de ilk kez Aziz Üstel'in çevirisiyle 1996 yılında Bilgi Yayınevi, sonra da 2003 yılında İş Bankası Yayınları arasında yayınlanmıştır. Kitabın bu baskısı tıpkı Amerika'da olduğu gibi son bölümü olmadan yayınlanmıştır. Aynı yayınevi tarafından 2007 yılında yeniden yapılan baskısı Dost Körpe'nin çevirisi olup 21 bölümü bulunmakta, başka bir deyişle, İngiliz versiyonunda olduğu gibi yayınlanmıştır.
Kitabın ilk bölümünde on beş yaşındaki Alex ve Dim, Georgie ve Pete'yle birlikte oluşturdukları bir çete ve eylemleri anlatılır. Grubun yaptıkları ve yaşadıkları, Alex adlı gencin ağzından anlatılmaktadır. Alex'in özelliklerinden birisi klaisk müziğe özellikle Ludvig van Beethoven'e olan tutkusudur. Bu anlatım sırasında "argo" bir dil kullanılmaktadır. Bölümün sonunda Alex'in çete içindeki arkadaşlarıyla çatışması ve işlediği bir cinayet yüzünden polis tarafından yakalanması anlatılır.
İkinci bölümde ise önce poliste, sonra cezaevindeki yaşadıkları anlatılır, ardından şiddete eğilimli suçluları şiddetten kaçan insanlar hâline getiren, bilinç altını etkileyerek şartlandırmayı sağlayan ve Ludovico Yöntemi adı verilen bir tedavi (tretman) uygulanır. Bu sürecin sonucunda Alex tahliye edilir.
Son bölümdede Alex'in toplumsal yaşama döndüğü sırada yaşadıkları anlatılır. Bu sırada ilk bölümde yaşanan bazı olaylar ve o olaylarda yer alan kişiler yeniden Alex'le karşıkarşıya gelir, ancak roller bu defa değişmiştir. Sonunda muhalif bir partinin elemanları aracılığyla bu yönteme karşı kullanılmak istendiği sırada kendisini bulunduğu binanın 5. katından aşağı atar ve ağır yaralanır, hastaneye kaldırılır. Hastanede tedavisi yapıldıktan sonra kendisine Ludovico yöntemini öneren bakanın desteğiyle yeniden topluma ve aynı eskiden sahip olduğu özellikleriyle döner. Yeni bir çete oluşturur. Eskiden yaptıklarını yapma niyetindedir. Bölümün sonuncu 21. alt bölümünde ise eskiden tanıdığı bir arkadaşının durumuna özenerek bir aile kurması gerektiği düşüncesine kapılır, değişmeye ve yasalara saygılı bir insan olmaya karar verir.

Anthony Burgess Biyografisi:
Asıl adı John Burgess Wilson olan yazar 1917'de İngiltere'de doğdu. Manchester Üniversitesi'nde İngiliz edebiyatı ve sesbilim öğrenimi gördü. Otuz yaşlarına kadar en büyük arzusu besteci olmaktı. Bir senfoni dahil, çok sayıda müzik eseri besteledi. Yayın dünyasında Anthony Burgess olarak tanınan yazar bazı yapıtlarını da Joseph Kell adıyla yayınladı.
1940-46 arasında İngiliz ordusunda yer aldı, 1946-50 yılları arasında Birmingham Üniversitesi'nde öğretim üyesi olarak görev yaptı. 1954'ten 1959'a kadar Malaya ve Borneo'da Eğitim Bakanlığı görevlisi olarak çalıştı.
41 yaşında İngiltere'ye döndüğünde beyninde bir tümör olduğunu ve bir yıl içinde öleceğini öğrendi. Burgess o bir yıl içinde beş roman birden yazdı. Kendisine yanlış teşhis konulmuş olduğu anlaşıldıktan sonra da aynı hızla yazmayı sürdürdü.
Aralarında Otomatik Portakal (Bilgi, 1996) adıyla Türkçe'ye çevrilmiş A Clockwork Orange, Nothing Like The Sun ve The Malayan Trilogy'nin de bulunduğu 16 roman, beş eleştiri kitabı, çeşitli senaryoları ve çok sayıda makalesi bulunmaktadır.
Romancılığının yanı sıra gazetecilik, eleştirmenlik ve dilbilim çalışmaları da olan Burgess, çağdaş İngiliz edebiyatının en verimli yazarlarından biridir. Türkçe'de ayrıca Piyanoçalanlar (YKY, 1996) adlı kitabının yanı sıra Altıkırkbeş tarafından yayımlanan Gizli Hava Müzesi (1995) adlı derlemede de bir öyküsü bulunmaktadır

Yapıtları:
Romanları: Time for a Tiger (1956, Volume 1 of the Malayan trilogy, The Long Day Wanes); The Enemy in the Blanket (1958, Volume 2 of the trilogy); Beds in the East (1959, Volume 3 of the trilogy); The Right to an Answer (1960); Doktor hastalandı(2016, 'The Doctor is Sick,1960'); The Worm and the Ring (1961); Devil of a State (1961); Bir Elin Nesi Var (1989, One Hand Clapping, 1961, 'Joseph Kell' adıyla); Otomatik Portakal (1996, 'A Clockwork Orange,1962; 2008); The Wanting Seed (1962); Honey for the Bears (1963); (as Joseph Kell) Inside Mr. Enderby (1963, Volume 1 of the Enderby quartet); The Eve of St. Venus (1964); Nothing Like the Sun: A Story of Shakespeare's Love Life (1964); A Vision of Battlements (1965); Tremor of Intent: An Eschatological Spy Novel (1966); Enderby Outside (1968, Volume 2 of the Enderby quartet); M/F (1971); Napoleon Symphony: A Novel in Four Movements (1974); The Clockwork Testament, or Enderby's End (1974; Volume 3 of the Enderby quartet); Beard's Roman Women (1976); Abba Abba (1977); 1985 (1978); Man of Nazareth (based on his screenplay for Jesus of Nazareth, 1979); Earthly Powers (1980); The End of the World News: An Entertainment (1982); Enderby's Dark Lady, or No End of Enderby (1984, Volume 4 of the Enderby quartet); The Kingdom of the Wicked (1985); Piyanoçalanlar (1996, The Pianoplayers, 1986); Any Old Iron (1988); Mozart ve Deyyuslar (2003, Mozart and the Wolf Gang, 1991); A Dead Man in Deptford (1993); Byrne: A Novel (in verse, 1995);

Yazar ve kitapla ilgili yazılar:

* "Sıra Dışı Bir Distopya: Otomatik Portakal"        Samet Balta, Masa Dergi, tarih

* "Anthony Burgess’ten Otomatik Portakal"        Pınar K. Üretmen, Kitapeki, 06.06.2016

* "Analiz: Anthony Burgess, Otomatik Portakal"        Bilgen İdil, Arif Okur, 06.11.2016

* "Otomatik Portakal Şiddet ve Beethoven"        Feyzi Erçin, Andante, 21.09.2011

* "Distopik Romanlarda Toplumsal Kurgu"        Ejder Çelik, Dergi park,

*"Ben Absürd Biriyim"        Yalın İnce, K dergisi, Sayı: 39, sayfa: 12-15; 29.06.2007
(Okumak için fotoğrafların üzerine tıklayınız>

*"Vicdanımız ve Seçme Hakkımız"        Cansu Yılmazçelik, K dergisi, Sayı: 83, sayfa: 26-29; 02.05.2008

Yazar ve yapıtla ilgili bazı yayın ve dokümanlar facebook grubumuzun dosyalar bölümünde de yer almaktadır.