biyografisi:

ayşegül yüksel ayşegül yüksel
ayşegül yüksel 1941 yılında selahattin günkut ile meveddet günkut hanımın iki çocuğundan biri olarak istanbul'da dünyaya geldi. ayşegül yüksel, kadıköy'deki gazi mustafa kemal paşa ilkokulu'ndan 1952 yılında mezun oldu. üsküdar amerikan kız lisesi’nin ortaokul bölümünü 1956 yılında, lise bölümünü de 1959 yılında bitirdi. 1964 yılında istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi ingiliz dili ve edebiyatı bölümü'nden mezun olan yüksel, 1966 yılında fulbright bursu kazanarak gittiği amerika birleşik devletleri'ndeki, new york university graduate school of arts and sciences'dan "master of arts" derecesiyle döndü. ingiliz yazar john arden’ın ‘musgrave’in dansı’ oyununun -yazarın da bulunduğu- abd galası için kaleme aldığı ilk tiyatro eleştiri yazısı, 1966’da new york’ta türk öğrencilerin çıkardığı "ortam" adlı dergide yayımlandı. 1969 yılında tekrar gittiği new york'ta the new school'da tiyatro yazını eğitimi aldı. 1981 yılında ise ankara üniversitesi dtcf tiyatro bölümü'nde doktorasını tamamladı. 1969’da odtü elektrik elektronik mühendisliği bölümü öğretim üyesi prof. dr. yahya önder yüksel’le evlenen ayşegül yüksel'in 1972 doğumlu ömür isimli bir kızı ve 1974 doğumlu özgür isimli bir oğlu vardır. 1970 yılında yerleştiği ankara'da, 1970 ile 1987 yılları arasında odtü'de öğretim üyesi olarak çalışırken, 1981'den itibaren ankara üniversitesi dtcf tiyatro bölümü'nde de dersler veren yüksel, 1987-2006 yılları arasında ankara üniversitesi dtcf ingiliz dili ve edebiyatı anabilim dalı’nda kadrolu öğretim üyesi olarak görev yaptı. ayşegül yüksel, 1985 yılında doçent, 1992 yılında profesör oldu. 2003'ten itibaren dtcf ingiliz dili ve edebiyatı ana bilim dalı bölüm başkanlığı görevini yürüttü. 2006 yılında emekli olduğu halde, dtcf ingiliz dili ve edebiyatı ve dtcf tiyatro bölümü lisans ve lisansüstü programlarında ders vermeyi sürdürdü. 2000'li yılların çeşitli dönemlerinde atılım, başkent üniversitelerinde ve hacettepe üniversitesi devlet konservatuvarı'nda lisans, yüksek lisans ve doktora dersleri vermiştir. 50’yi aşkın yıldır eleştiri yazıları yazan ayşegül yüksel'in yazıları 1996’dan bu yana iki haftada bir cumhuriyet gazetesindeki 'sahneden' köşesinde yayımlanıyor. makaleleri üniversitelerin süreli yayınlarında, sempozyum bildiri kitaplarında, özel kitaplarda, çeviri ve yazıları yelken, ataç, türk dili, varlık , özgür insan, halkoyu, milliyet sanat dergisi, gösteri, bilim ve sanat, evrensel, felsefe yazın, tarih, kitap-lık, patika, kıyı, tiyatro… tiyatro, sahne ve başka dergilerde yer alan yüksel, milletlerarası tiyatro enstitüsü (iti) türkiye milli merkezi genel sekreterliği (1986- 1991), amerikan etüdleri derneği yönetim kurulu üyeliği (1989-1990), tiyatro eleştirmenleri birliği (teb) kurucu üyeliği, edebiyatçılar derneği üyeliği (1995), türkiye pen yazarlar derneği üyeliği (1995), nazım hikmet kültür ve sanat vakfı danışma kurulu üyeliği (1996), türk-ingiliz kültür derneği yönetim kurulu üyeliği (2001-2002), interactions journal (ege üniversitesi, edebiyat fakültesi, ingiliz ve amerikan bölümleri) danışma kurulu (advisory board) üyeliği, journal of turkish literature (jtl) (bilkent üniversitesi türk edebiyatı merkezi) yayın kurulu üyeliği(editorial board), ankara üniversitesi dil ve tarih-coğrafya fakültesi (dtcf) dergileri yayın kurulu üyeliği, uluslararası istanbul tiyatro festivali (iksv tiyatro) danışma kurulu üyeliği, uluslararası ankara tiyatro festivali danışma kurulu üyeliği gibi görevlerde bulıunmasının yanında, ana britannica, britannica compton’s genel kültür ansiklopedisi ile kanada’da yayımlanmış olan world encyclopedia of contemporary theatre (w.e.c.t.) ansiklopedilerinin madde yazarlığını yaptı. üniversitelerde ve başka kurumlarda, gazete, dergi, radyo ve internet ortamında yer almış çeşitli söyleşileri bulunmaktadır. ödülleri yazko inceleme-araştırma özendirme ödülü, 1982 (yapısalcılık ve bir uygulama: melih cevdet anday tiyatrosu kitabı nedeniyle); türk dil kurumu inceleme araştırma ödülü, 1982 (yapısalcılık ve bir uygulama: melih cevdet anday tiyatrosu kitabı nedeniyle); tiyatro ve tv yazarları derneği "tiyatroya hizmet" ödülü, 1990. kültür bakanlığı tiyatro inceleme ve araştırma ödülü, 1993 (haldun taner tiyatrosu kitabı nedeniyle); kültür bakanlığı tiyatro eleştiri ödülü, 1993 'harold pinter'in git-gel dolap oyununda anlatım dizgeleri' başlıklı makalesi için lioness 'eren uluergüven anısına' tiyatro emek ödülü', 2005 sanat kurumu 'onur ödülü', 2005 - 2006; 12. uluslararası ankara tiyatro festivali 'emek ödülü', 2007; bademler şenliği 'erkan yücel onur ödülü', 2008; troya folklor araştırmaları derneği 'tiyatro ödülü', 2008; ankara kavaklıdere rotaract kulübü'nün 'tiyatro emek ödülü', 2009; dokuz eylül güzel sanatlar fakültesi sahne sanatları bölümü'nün verdiği '2010 muhsin ertuğrul tiyatro emek ödülü', 2010; tiyatro dergisi 'tiyatro ödülleri özel ödülü', 2010; 15. afife tiyatro ödülleri yapı kredi sigorta özel ödülü, 2011; sadri alışık tiyatro onur ödülü, 2017; tiyatro eleştirmenleri birliği onur ödülü, 2019; 2019-2020 tiyatro gazetesi 7. anadolu tiyatro ödülleri onur ödülü (tören 12 ekim 2021); iksv 25.istanbul tiyatro festivali onur ödülü.

 

yapıtları:

  • yapısalcılık ve bir uygulama: m. c. anday tiyatrosu (1981, deneme, yazko y., 259 sayfa; 1995, gündoğan y., 272 sayfa)
  • haldun taner tiyatrosu (1986, inceleme, bilgi yayınevi, 231 sayfa; 2013, habitus kitap, 184 sayfa)
  • çağdaş türk tiyatrosundan on yazar (1997, inceleme, mitos boyut yayınları, 160 sayfa)
  • sahneden izdüşümler 1975-2000 (2000, deneme, mitos boyut yayınları, 239 sayfa)
  • dram sanatında ezgi ve uyum (2004, inceleme, alkım yayınevi, 179 sayfa; 2011, mitos boyut yayınları, 176 sayfa)
  • samuel beckett tiyatrosu (1992, inceleme, yapı kredi yayınları, 118 sayfa; 2006, dünya kitap, 131 sayfa; 2012, habitus kitap, 128 sayfa)
  • dram sanatında sınırları zorlamak (2004, inceleme, mitos boyut yayınları, 222 sayfa)
  • uzun yolda bir mola: türk tiyatrosu üstüne notlar (2011, deneme, cumhuriyet kitapları, 324 sayfa; 2017, habitus kitap, 280 sayfa)
  • dram sanatında sınırları zorlamak (2013, deneme, mitos boyut yayınları, 224 sayfa)
  • william shakespeare yüzyılların sahne büyücüsü (2017, inceleme, habitus kitap, 320 sayfa)
  • güneşin sofrasında: genco erkal’ın dostlar tiyatrosu serüveni (2019, inceleme, kırmızı kedi yayınları, 333 sayfa)

     

  • yapıtları:

  • aslan asker şvayk; jaroslav hasek (1962, oyun, ataç yayınevi, 144 sayfa)
  • rüya yorum metodu; sigmun freud (1964, deneme, ataç yayınevi, 39 sayfa)
  • cumartesi gecesi ve pazar sabahı; alan sillitoe (1965, roman, ağaoğlu yayınevi, 245 sayfa)
  • musgrave’in dansı; john arden (1980, oyun, ankara devlet tiyatroları tarafından sahnelendi. yayımlanmadı)

     

  • yazar ve kitapla ilgili yazılar, yayınlar, çalışmalar:

  • "bahar noktası: ayşegül yüksel ile shakespeare bölüm 1" (video söyleşi)        ayşegül yüksel, atılım üniversitesi, 2017
  • "türk tiyatrosu üzerine" (video söyleşi)        ayşegül yüksel, 2020.
  • "dili aşındırmamak, dili durmadan yenilemek beckett’in tüm yaşamını adadığı çetin bir uğraştır" (söyleşi)        esin hamamcı, sanat kritik, 25.11.2021
  • "ibsen'den beckett'e yıkım öncesi ve sonrası" (akademik makale)        ayşegül yüksel, tiyatro araştırmaları dergisi, 2007
  • "eleştiriye ömrünü veren derinlikli incelikli bir yazın emekçisi"        hasan erkek, tiyatro eleştirmenleri birliği, 12.06.2021
  • "shakespeare'den siyaset dersi"        ayşegül yüksel, tiyatro dergisi, 04.02.2022

     

  • bağlantılar:

  • vikipedi "sayfası"
  • türk edebiyatçılar sitesindeki "sayfası"
  • cumhuriyet gazetesi'ndeki yazılarının "sayfası"
  • tiyatro online sitesindeki "sayfası"
  • writersofturkey sitesindeki "sayfası" (ingilizce)

    "önceki"   |   "sonraki"

  • bu sayfa en son 24.06.2022'de düzenlenmiştir.