biyografisi:

yıldız sertel
akademisyen, yazar; annesi sabiha sertel ve babası zekeriya sertel’in amerika’da eğitim gördükleri sırada, 1923 yılında new york’ta doğdu. orta ve lise eğitimini arnavutköy amerikan kız koleji’nde yaptı. ikinci dünya savaşı sırasında, londra yüksek iktisat okulu’nda ekonomi okudu. savaştan sonra, abd’de columbia üniversitesi’nde sosyoloji dalında yüksek lisans tezi savundu. 1945’te zekeriya sertel'in sahibi olduğu tan gazetesi'ne yapılan saldırı sonrasında ailece yurtdışına çıkmak zorunda kaldılar. değişik avrupa şehirlerinde yaşadıktan sonra, nâzım hikmet’in yardımıyla bakû’ye yerleşti. doktorasını azerbaycan bilimler akademisinde verdi ve doçent oldu. annesi sabiha sertel’i 1968 yılında bakü’de kaybetti. babası zekeriya sertel’le birlikte paris’e göçtü. 1971-1989 yılları arasında 8. paris (vicennes) üniversitesi’nde osmanlı ve ortadoğu tarihi dersleri okuttu. fransa’da ve türkiye’de sosyal, ekonomik konularda ve anı türünden pek çok makale ve kitap yayınladı. babasını fransa’da kaybeden yıldız sertel, 1991 yılında yurda döndü. burada da yazı yaşamını sürdürdü. 1995’te istanbul kadın kuruluşları birliğinin ödülünü aldı. 1996 yılında sertel gazetecilik vakfı’nı kurdu. 17 aralık 2009'da istanbul'da vefat etti ve büyükada'da toğrağa verildi.
türkiye'de ilerici akımlar (1969), türkiye'de ilerici akımlar ve kalkınma davamız (1978), türkiye'de dışa dönük ekonomi ve çöküş (1988), sertel'lerin anılarında nazım hikmet ve babıali (1993), annem sabiha sertel kimdi, neler yazdı? (1994), savaş rüzgarları-savaşlar küreselleşen emperyalizm, bunalım (2000), ardımdaki yıllar (2001), susmayan adam babam gazeteci zekeriya sertel (2002), abd ve serbest piyasa masalı (arslan başer kafaoğlu ile birlikte, 2005) şu değişen dünya (2006), nazım hikmet ile serteller (2008), nazım hikmet çocuklarla (leman tecimer'le birlikte, 2010) , yapıtları arasında yer almaktadır.

adı: sertel'lerin anılarında nazım hikmet ve babıali (anı)
ilk yayın tarihi: 1993, istanbul
yayınevi: adam yayınları
içeriği/özeti:
“annem sabiha sertel, babam zekeriya sertel ve ben ömrümüzün önemli ve uzun yıllarını nâzım hikmet’le beraber geçirdik nâzım hikmet hakkında pek çok orijinal, bilinmeyen bilgiler verdiğimizi, onu gençliğinden ölümüne kadar, bütün yönleriyle ele alıp tam bir portresini çizdiğimizi sanıyorum.”
kitap üç bölümden oluşuyor: birinci bölümde sabiha sertel, nâzım hikmet ve sabahattin ali ile ilgili anılarını; ikinci bölümde yıldız sertel, nâzım hikmet ile ilgili anılarını; üçüncü bölümde ise zekeriya sertel, aralarında nâzım hikmet de olmak üzere babıâli’de tanıdığı kişileri anlatıyorlar. ilginç anılarla yüklü, nâzım hikmet’in çok az bilinen yönlerine ışık tutan bir kitap.

adı: annem sabiha sertel kimdi, neler yazdı? (biyografi)
ilk yayın tarihi: 1. baskı: 1994, 2. baskı: haziran 2018, istanbul,
yayınevi: 1. baskı: belge yayınları, 2. baskı: can yayınları
içeriği/özeti:
sabiha sertel’in hayatı, türkiye’deki basın özgürlüğü ve demokrasi mücadelesinin ne kadar köklü ve meşakkatli olduğunu, ne kadar dirençle ve gayretle sürdürüldüğünü gösteren bir belge.
yıldız sertel bir yandan annesini, kendisine ait bir yazı masası bile olmayan ama daima üreten, evini ve çocuklarını koruyup kollayan annesini; bir yandan da sovyetler birliği’nde, bakü’de son bulacak “cinsî bir savaş” yürüten bir aydını, sabiha sertel’i anlatıyor.
annem sabiha sertel kimdi? neler yazdı? selanik’te ikinci meşrutiyet’in ilerlemeye ve modernleşmeye açık, özgürlükçü ortamında şekillenmeye başlayan bir hayatın izlediği yolu anlatıyor: mütareke dönemi, kurtuluş savaşı, cumhuriyetin ilanı, ikinci dünya savaşı, “güruh”un yaptığı tan gazetesi baskını, çok partili siyasi hayata geçiş ve zorunlu sürgün...

adı: savaş rüzgârları-savaşlar küreselleşen emperyalizm, bunalım (inceleme)
ilk yayın tarihi: şubat 2000 istanbul,
yayınevi: 1. baskı: belge yayınları,
içeriği/özeti:
“bütün dünyada, küreselleşme sonucu, ırkçı milliyetçiliğin, kökten dinciliğin faşizmin güçlendiği de göz önünde tutulursa, dünya barışının çok nazik dengeler üzerinde olduğu açıkça meydana çıkar. küremizdeki bugünkü çelişkilere, çatışma ve savaşlara bakarak, bir üçüncü dünya savaşı olmasa da; savaşlar, kin, nefret, barbarlık, şiddet uzun bir zaman sürüp gidecek diyebiliriz. bu anlamda, üçüncü dünya savaşının içindeyiz bile...”

adı: ardımdaki yıllar (anı)
ilk yayın tarihi: 1. baskı: haziran 2001, 2. baskı: haziran 2018, istanbul,
yayınevi: 1. baskı: iletişim yayınları, 2. baskı: can yayınları
içeriği/özeti:
“ardımda kalan yıllar, türkiye’de demokrasi, hürriyet, insan hakları ve sosyal adalet için sürekli bir savaş veren iki insanla, annem ve babam, sabiha ve zekeriya sertel’le beraber geçti. polis devletinin baskısı yüzünden, onlarla beraber 1950’de yurtdışına çıkmak zorunda kaldıktan sonra, doğu ve batı avrupa’nın değişik ülkelerinde yaşadım, değişik üniversitelerde okudum, değişik sosyal rejimler, yaşantılar gördüm. kısacası çok gezdim, çok gördüm, gördüklerim üzerinde düşündüm. daha insancıl, daha adil bir düzen istedim. direndim, insanları daha mutlu görebilmek için. yaşam da bu değil mi zaten? ben de yaşadım bir insan gibi. kimseye boyun eğmedim. alnımın teriyle ekmek paramı kazanıp namuslu bir insan gibi yaşadım.”
yıldız sertel, ardımdaki yıllar’da zorunlu sürgünlüğün gönüllü sürgünlüğe dönüştüğü bir hayatı, kendi hayatını anlatıyor. kadıköy ve moda’nın güzel zamanlarında, devrin aydınlarının, gazetecilerinin, siyasetçilerinin uğrak yeri olan o manzaralı evde geçen çocukluğu... nâzım hikmet’in evden eksik olmayan neşesi, gücü ve şiirinin şenlikli sesi... sabiha ve zekeriya sertel’le sürgün hayatları... siyasi baskılar, çalkantılı politik gündem... mücadeleyle, okumayla, yazmayla, geri çekilme ve ilerlemeyle geçen bir hayat... türkiye aydınının hayatı...

adı: susmayan adam babam gazeteci zekeriya sertel (biyografi)
ilk yayın tarihi: 1. baskı: kasım 2002, 2. baskı: aralık 2018, istanbul,
yayınevi: 1. baskı: cumhuriyet kitap, 2. baskı: can yayınları
içeriği/özeti:
“o, yerine ve zamanına pek de bakmadan doğruyu, düşündüğünü söylemekten korkmayan, belki de biraz pervasız bir gazeteciydi. inandığı şeyler için korkmadan, yılmadan savaştı. bu yüzden başına hapis, sürgün gibi pek çok belalar geldi. ama o hiç susmadı.”
cumhuriyet tarihinin en önemli gazetecilerinden biri olan zekeriya sertel’in 20. yüzyılın başında selanik’te başlayıp 1980’de sona eren hayatı, dönemin siyasi olaylarıyla beraber, türkiye’de aydın olmanın hakikatlerine de ayna tutuyor. düşünce özgürlüğünü savunan bir gazetecinin sürekli baskı ve tepki altında geçen ömrü, her türlü otoritenin zaman ve coğrafyadan bağımsız olarak muhalif sesleri nasıl susturmaya çalıştığını da ortaya koyuyor.

adı: abd ve serbest piyasa masali (arslan başer kafaoğlu birlikte, inceleme)
ilk yayın tarihi: haziran 2005, istanbul,
yayınevi: kaynak yayınları,
içeriği/özeti:

bugün aydınlarımızın çoğu, "abd'nin karşı durulamaz ve gelecekte de karşı durulamaz olacağı" ve"bugünkü imf yönetimli gidişin dışında bir çıkış yolu olmadığı" gibi yanlış düşüncelere saplanmışlardır. elinizdeki kitap, bu yalanların iç yüzünü anlatmayı, toplumu bu yanlış yargılardan arındırmayı amaçlıyor. ilk iki yazıda "'büyük ve güçlü demokratik 'amerika masalı"nın nasıl da içi boş bir masal olduğu ve "tek süper güç amerika'dır" yalanının gerçeklerden ne denli uzak olduğu anlatılıyor. üçüncü yazıda, ekonomimizin iyi yönde olduğu yalanı gözler önüne seriliyor ve "ekonomiyi yöneten yeni aktörler: para tacirleri" başlıklıyazıda, toplumun sanayici kapitalizmden para kapitalizmine geçişinin öyküsü anlatılıyor. kitapta ayrıca, abd ekonomisinin ne derece zayıf ve iflasa yakın olduğu ve dünya ekonomisinin artık çin'den yönetilir hale geldiği de gözler önüne seriliyor. kafaoğlu ve sertel, alternatif yolu da gösteriyor; türkiye ekonomisinin atatürkçü yöntemlerle ayağa kaldırılabileceğini vurguluyorlar.

adı: şu değişen dünya (deneme)
ilk yayın tarihi: mayıs 2006, ankara,
yayınevi: bilgi yayınevi,
içeriği/özeti:
“batıda güneş batıyor. doğuda ise yeni bir güneş doğuyor. asya tipi gelişme modeli ile çok hızlı gelişme sağlayan, 1.300 milyar nüfuslu çin, dünya dengelerini değiştiriyor. amerika’nın arka bahçesi latin amerika’da sosyalizm yeşeriyor. gitgide sömürgeleşen türkiye ciddi tehdit altında. yeri neresi? güneşin doğduğu yer: avrasya, çin, rusya ve diğer asya ülkelerinin oluşturduğu güçbirliği değil mi?”
neden hâlâ batı? abd'nin gerileme sürecine girdiğini, avrupa'nın ekonomik ve politik bir bunalım içinde olduğunu artık kendileri bile itiraf ediyorlar. bu kitapta yazar, dünya güç dengelerindeki hızlı gelişmeyi ciddi verilerle anlatıyor. abd imparatorluğunun çöküş sürecini, amerikalı uzmanlara dayanarak gözler önüne seriyor. avrupa ise serbest piyasa ekonomisinin getirdiği ekonomik-sosyal bunalımı yaşıyor. servet ve güç batıdan doğuya kayıyor.

adı: nâzım hikmet ile serteller (anı)
ilk yayın tarihi: aralık 2008, istanbul,
yayınevi: everest yayınları,
içeriği/özeti:
“dünyanın dört bir tarafından gelmiş şairler, yazarlar, dostlar ellerine birer meşale alıp nâzımın naaşı etrafında dönüyor, sonra meşaleyi bir başkasına teslim ediyorlardı. bu saygı duruşu aynı zamanda güzel bir vedalaşmaydı. bu duruşu ben büyük bir gururla yaptım. elimde meşale nâzımın etrafında dönerken, annemi, babamı, nâzım'ın türkiyeli dostlarını düşünüyordum. sanki onlar adına, bütün türkiye halkı adına veda ediyordum nâzım'a.”
türkçe'nin tartışmasız en büyük şairi nâzım hikmet'in serteller ile olan dostluğu tüm dünyada eşi az bulunan entelektüel dayanışmalardan biridir. çocukluğundan başlayarak bu dostluğun en yakın tanıklarından biri olan yıldız sertel'in bu kitabı, yakın geçmişimize olduğu kadar nâzım'ın edebiyatına da ışık tutan bir çalışma. büyük bir ustanın yaşamına yakın bir dostun gözlerinden tanık olacaksınız.

adı: nâzım hikmet çocuklarla (leyla tecimer'le birlikte, şiir)
ilk yayın tarihi: şubat 2010, istanbul,
yayınevi: büyülü fener yayınları,
içeriği/özeti:
“ben bir insan
tepeden tırnağa kavga, hasret
ve ümitten ibaret…
…
ben hem kendimden bahseden
şiirler yazmak istiyorum,
hem bir tek insana, hem
milyonlara seslenen şiirler.”
barışın ve kardeşliğin şairi nâzım Hikmet, türkiye’nin ve dünyanın en büyük şairlerinden biri. şiirleri bütün dünyanın dillerine çevrildi, uluslar arası ödüller aldı.