anlatan kadınlar
roman, öykü, şiir, deneme, anı, tiyatro, senaryo...

Biyografisi:
güzin dino güzin dino
1910 yılında istanbul’da doğdu. gazeteci ve şair kemalpaşazade lastik sait bey (1848-1921) dedesidir. ferdiye hanım ile kenanpaşazade sait bey’in oğlu osmanlı bankası resmî işler müdürü asım bey’in kızıdır. 1942’de istanbul üniversitesi edebiyat fakültesi roman filolojisi bölümü’nde, karşılaştırmalı edebiyat'ın kurucuları leo spitzer ve eric auerbach’ın asistanlığını yaptı. 1943’te adana’da sürgünde bulunan abidin dino’yla evlendi. bir süre fransızca öğretmenliği yaptı. 1946’da ankara üniversitesi dil ve tarih-coğrafya fakültesi’nde doçent olarak görev yaptı. 1954’te, paris’e yerleşmiş olan eşi abidin dino’nun yanına gitti. paris’te ulusal bilim araştırmaları merkezi’nde çalıştı, doğu dilleri enstitüsü’nde öğretim üyeliği yaptı. burada “xıx. yüzyıl osmanlıcasının cümle kuruluşunda fransızcanın etkisi” konulu bir araştırma yaptı. 1975 yılına kadar paris doğu dilleri enstitüsü’nde türk dili ve edebiyatı dersleri verdi. bu enstitüde türk dili laboratuarını kurdu ve çağdaş türk şairlerinin sesli antolojisini hazırladı. radio france internationale’de türkçe yayınlar bölümünün yöneticiliğini yaptı (1975-90). türkiye pen kadın yazarlar derneği üyesiliğinde bulundu.
türk edebiyatı geleneği içinde doğaya ve eşyaya egemen ideolojinin getirdiği perspektiflerden bakma sorunuyla ilk kez ilgilenen güzin dino oldu. “tanzimattan sonra edebiyatta gerçekçiliğe doğru” adlı incelemesinin ilk bölümünde, özellikle ahmet mithat efendi’nin gerçekçilik anlayışına değindi ve bu çalışmayı kitap olarak yayımladı. ardından bu çalışmayı sürdürerek; “recaizade ekrem’in araba sevdası kurulu­şu üzerine bir deneme” (1951), “recaizade’nin araba sevdası’nda gerçekçilik” (1954), “samipaşazade sezai bey’in sergüzeşt isimli romanında gerçekçiliğin payı” (1954) başlıklı incelemeleri yaptı ve bunları da dtcf dergisinde yayımladı. paris’e yerleştikten sonra yazdığı deneme ve incelemeleri fransız ve amerikan dergilerinde yer aldı. yunus emre, nâzım hikmet ve yaşar kemal gibi şair ve yazarların eserlerini fransızcaya çevirdi. eşinin ölümünden 20 yıl sonra yaşadığı paris'te 30 mayıs 2013'te vefat etti.
türk romanının doğuşu başlıklı çalışması türkiye’de 1978’de, gel zaman git zaman  adlı anı kitabı 1991’de, yaşar kemal’i okumak adlı çalışması 1998’de yayımlandı. 2007'de de can yayınları tarafından sensiz her şey renksiz yapıtı yayınlandı. yazar fransa’da roman ve şiir çevirileri yaptı. çevirileri, birçok büyük yayınevinde, denemeleri, fransız ve amerikan dergilerinde yayımlanmıştır.  güzin dino, bu yapıtında türkiye'de roman konusunda şöyle demektedir: “türkiye’de roman türü hâlâ kesin bir eleştirel gözle incelenmemiştir; bunun nedeni, bu türün ilk dönemi ve özgül niteliklerinin anlaşılmamış olmasına bağlanır. ayrıca türk romanı hem geç doğmuştur, hem de aceleye gelmiştir. roman türüne ancak 19. yüzyılın ikinci yarısında yaklaşılmıştır. dolayısıyla, batı romanının çeşitli tarihsel süreçler içindeki yavaş oluşumu ile türk romanının doğuş ortamı arasında hiçbir benzerlik yoktur.
ben de bu kitapta, çok genel düşüncelere dalmamak için, namık kemal’in ‘intibah: sergüzeşt-i ali bey’ (1876) adlı tek gerçek romanını temel aldım. bu roman üzerinde yaptığım incelemeler beni sistemli olarak o çağın önemli ya da önemsiz kaynaklarına, folklor ya da yazına bağlanan bütün romansal yapıtlara, hikâye ve masallara kadar götürdü.
öyle sanıyorum ki, namık kemal’in bu yapıtı, roman türünün ilk belirtilerinin bir toplamı niteliğini taşır; bunun özelliklerini, çalışmamın sonuçları daha iyi belirtecektir kanısındayım.”

Yapıtları:

  türk romanının doğuşu gel zaman git zaman yaşar kemal’i okumak sensiz her şey renksiz

 

 

 

        2008           1991-2008             1998                 2007
       agora                can                 adam                 can
     kitaplığı

 
inceleme: tanzimattan sonra edebiyatta gerçekçiliğe doğru (1954; la genèsse du koman turc au xıxe siècle (paris: publications orientalistes de france, 1973), türk romanının do­ğuşu (1978).
anı: gel zaman git zaman abidin dino’lu yıllar (istanbul 1991), sensiz her şey renksiz (2007), güzin dino’nun nâzım hikmet’li yılları, picasso’lu yıllar, aragon’lu yıllar, avni arbaş’lı yıllar, yves montand’lı yıllar, çetin altan’lı yıllar, yaşar kemal’li yıllar, orhan veli’li yıllar.
mektup: güzin dino - abidin dino mektupları (ortak, 2004).
çeviri: çeviri: merned le mince (yaşar kemal’den, 1955), poèmes (yunus emre’den, paris 1973), visages-pile ou face (a. dino-y. kemal ile, paris1992).

Bağlantılar:

*Can Yayınevi'nin sitesinde yer alan yazarın sayfasının bağlantısı