Genç ve zengin olan Colin’in Chloe ile evlenmesi ve sonrasında gelişen trajik olayları konu
alır. Chloe’nin bir ciğerinde nilüfer çiçeği(zatürre vb.) açar ve sağlığı gittikçe kötüleşir.
Ameliyatla nilüfer çıkarılıp dağ havası alsa da çiçek bu kez diğer ciğerinde açar. Colin
servetinin büyük kısmını tedavi için harcar, bir kısmını da yakın arkadaşı Chick’e Alise ile
evlenebilmesi için verir. Ancak Chick bu parayı delice bir tutkuyla bağlandığı Jean Paul
Sartre’ın tüm kitaplarını ve daha da ileri giderek Sarter’ın pantolonu ve piposu dahil özel
eşyalarını da satın alarak Chick’ten aldığı tüm parayı harcar. Chick’in sevgilisi Alise, işin
çığrından çıktığını görerek olaylara müdahale etmek ister. Jean Paul Sartre’ı öldürür,
bununla da yetinmez; Sartre’ın kitabını satan tüm kitapçıları da öldürerek ,dükkanlarını
yakar. Çıkarttığı bir yangında kendisi de yanarak ölür. Chick ise evine hacize gelen polislere
karşı koyduğu için öldürülür. Colin girdiği tüm işlerden kovulur, parası kalmamıştır artık.
Chloe’nin hastalığı çok ilerlemiştir ve onu ölüme götürür. Colin perişan durumdadır. Parası
kalmadığı için aşçısı Nicolas’ı işten çıkarmak zorunda kalır. Daha fazla dayanamayarak intihar
eder. Varlıklı bir ailesi olan yakın arkadaşları İsis yaşananlardan çok etkilenir, aşçı Nicolas
hastalık aşamasında o denli yıpranır ki bedensel olarak da yaşlanır. En sonunda
karakterlerden geriye İsis ve Nicolas kalır, diğer karakterler yaşamlarını yitireceklerdir.
(Hazırlayan: Gülayşen Erayda)
Biyografisi:
10 Mart 1920'de Paris yakınlarındaki Ville d’Avray'da doğdu. Beş yaşında okuma yazma öğrendi. Hayatı
boyunca yaşadığı kalp rahatsızlıkları ilk olarak on iki yaşında başlamıştır. "Boris" adı Rus kökenli olduğu için
değil; bir klasik müzik tutkunu olan annesi Yvonne'nın, Mussorgsky'nin "Boris Godunov" adlı operasını
izledikten sonra seçtiği bir isimdir.[1]
17 yaşında trompetle tanıştı. Versailles Lisesi'nde felsefe ve matematik dallarında çok başarılıdır. 1940’ta
tanıştığı Michélle Leglise ile bir yıl sonra evlendi. 1942 yılında Maden Mühendisliği dalında üniversite
diploması aldı; "Office Professionel des Industries et des Commerces du Papier et du Carton" adlı firmada
çalışmaya başladı. 1947'de görevine son verilinceye kadar iki kitap yazmış, daha sonra da çevirilerle
geçinmiştir. 1946 yılında en tanınmış üç romanını olan Günlerin Köpüğü (L'Écume des jours), Mezarlarınıza
Tüküreceğim (J'irai cracher sur vos tombes) ve Pekin'de Sonbahar'ı (L'Automne à Pékin) yazdığında, henüz 26
yaşındaydı. Alfred Jarry'nin geliştirdiği patafizik felsefeye bağlı bir tarzda yazdı.
Mezarlarınıza Tüküreceğim adlı kitabını "Vernon Sullivan" takma adıyla yazdı.
Roman, Afrika kökenli ABD vatandaşı Anderson'ın erkek kardeşinin linç edilerek öldürülmesiyle başlar. Roman
kahramanı Anderson, intikamını beyaz kızlara tecavüz ederek alır ve yakalanıp asılır. Kitap yasaklanmadan
önce 100.000 adet satmış, Vian ise 100.000 frank para cezasına çarptırılmıştır. Yürek Söken (L'Arrache-coeur)
adlı roman en son romanıdır. Bu kitabından sonra Vian müzikle daha çok ilgilenmeye başladı. Kardeşleri Alain
Vian ve Léilo Vian ile birlikte Fransız caz topluluğu Claude Abadie'ye girdi. Claude Luter ile birlikte çalıştı. Jazz
Hot, Jazz News gibi dergilerde modern cazın Fransa'da kabul görmesi konusunda yazılar yazmıştır. Sadece
cazla değil, Bertolt Brecht'in şiirlerinden uyarlamalar ve rock ile de ilgilenmiştir.
1954'te Cezayir Savaşı'nı ve bir barışseveri konu edinen Asker Kaçağı (Le
Déserteur) adlı şarkısı büyük yankı uyandırdı. Binlerce satışa rağmen Fransız
vatanseverlerinin öfkesi üzerine şarkı
yasaklanmıştır. Tiyatro oyunlarında avangart tarzla absürt tarzı harmanladı.
Herkes Av (L'Équarissage pour tous) olarak bilinen oyununda Normandiya
Çıkarması sırasında bir ailenin yaşadığı gülünç evlilik sorunlarını anlatır.
İmparatorluk Kuranlar ya da Schmurz (Les Bâtisseurs d'Empire ou le Schmurz) adlı
oyununda ise kapitalist bir ailenin, yeni bir apartman dairesine taşınması ve
burayı istila etmesi konu edilir. Bu oyun, 1962'de İngiltere'de, 1968'de New
York'ta, Vian'ın ölümünden yedi yıl sonra da Fransa'da sahnelenmiştir.
Gerçekçiliğe şiddetle karşı çıkan Vian, varoluşçuluğu (egzistansiyalizm) benimsedi.
Filmlerde küçük rollerde oynayan ve senaryo yazan Vian, 23 Haziran 1959 günü
Mezarlarınıza Tüküreceğim adlı romanından uyarlanan filmin galasında, Cinéma
Marbeuf’te kalp krizi geçirdi ve kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Ölümü
uzun süredir maruz kaldığı kalp atışı düzensizliğine bağlanmıştır.
Son romanı olan Yürek Söken’den sonra Vian müziğe özellikle de caza yöneldi.
Yalnızca trompet çalmakla kalmamış, modern cazın savunuculuğunu üstlenerek
bu konuda konferanslar da vermiştir. Rock parçalarından Bertolt Brecht
uyarlamalarına kadar birçok şarkı sözü yazmış, “Asker Kaçağı” gibi şarkıları
yüzünden sert tepkilerle karşılaştığı halde plak doldurmuş ve turnelere çıkmıştır.
1947’den başlayarak müzikal komedi ve operalara da imzasını atmıştır. Sinemayla
da hem oyuncu hem de senaryo yazarı olarak ilgilenmiş, film festivallerinde jüri
üyeliği yapmıştır. 1951’den sonra roman yazmadığı halde şiir ve tiyatro oyunları
yazmayı sürdürmüştür. 1950 yılına doğru bilimkurguya merak sardı ve bu türü
Fransa’da tanıtmak için çalıştı. Sanatın hemen her dalıyla ilgilendi. Öyle ki birkaç
günde çok sayıda yağlı boya resim yapmış, sergilere katılmıştır. (Hazırlayan: Gülayşen Erayda)
Yapıtları
Boris Vian adıyla:
Günlerin Köpüğü (1946, roman)
Mezarlarınıza Tüküreceğim (1946, roman)
Pekin'de Sonbahar (1946, roman)
Karıncalar (1946, öykü)
Buzlaşmış Ezgiler, Gebermek İstemiyorum (1946, Şiir)
Kurt Adam (1946, öykü)
Yürek Söken (1954, roman)
Vernon Sullivan adıyla:
Mezarlarınıza Tüküreceğim (1946, roman)
Ölülerin Derisi Hep Birbirine Benzer (1947, roman)
Ve Bütün Çirkinler Öldürülecek (1947, roman)
Çıtırlar Farkında Değil (1949, roman)
Kırmızı Ot (1950, roman)
Tiyatro Oyunları:
Kasaplığın Elkitabı
İmparatorluk Kuranlar ya da Schmurz (1950)
Mesleklerin Sonuncusu (1950)
Medusa Başı (1951)
Generallerin Beş Çayı (1959)
Müzik: Asker Kaçağı (1955)
Sinema: Güzel Çağ, Madam ve Ay Işığı, Notre Dame de Paris, Tehlikeli İlişkiler, Cezayir Soykırımı, Günlerin Köpüğü
Yazar ve kitapla ilgili yazılar:
*
Yüreksöken (Dosya)
Çok Yazarlı, 1+1 Ekspress, 22.06.2022
*
Boris Vian’ın Günlerin Köpüğü Adlı Romanında Kara Mizah (Makale)
Nurten Sarıca, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Haziran, 2017
*
Direnişte tek tabanca: Boris Vian
Metin Yetkin, Gazete Duvar, 23.07.2020
*
Günlerin köpüğü
Esmani Kılıç, Evrensel Gazetesi, 06.04.2012.
*
Gelenekçi Fransız Romanına 20. Yüzyıldan Bir Darbe: Günlerin Köpüğü
Volkan Şahin, Kayıp Rıhtım, 2018
*
Günlerin Köpüğünde renkler ve çağrıştırdıkları
Zeynep Mennan, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2002.
*
‘Günlerin Köpüğü’nden Ne Kalır Geriye?
Soner Sezer, Kişisel Blog, 18.06.2012.
*
Boris Vian ve Günlerin Köpüğü
Dipnot Kitap Kulübü Sitesi, 2018
*
"Boris Vian ve Günlerin Köpüğü" (Okuma Buluşması Sunumu)
Gülayşen Erayda, İstanbul Okuma Grubu Üyesi, 26.02.2022
*
"Boris Vian ve Günlerin Köpüğü Toplu Değerlendirmesi"
İstanbul Okuma Grubu Üyeleri, 26.02.2022
Bağlantılar:
* "Yazarın Vikipedi'deki sayfası"
* Resmi Sitesi (Fransızca)
|