Ana
* Can Yayınları'nın sitesinde yer alan kitabın ilk 20 sayfasının pdf örneğinin
bağlantısı
Benim Üniversitelerim
* Can Yayınları'nın sitesinde yer alan kitabın ilk 20 sayfasının pdf örneğinin
bağlantısı
| ||||||
|
Yapıtları:
Romanları:
Foma (1899, 1983), Ana (1906, 1979), Halk Düşmanı (1907, Türkçeye "Yararsız Bir Adam" adıyla (1979), Matvey Kojemyakin (1910, 1984), Klim Samgin'in Hayatı (1936, 1975), Artamonovlar (1977), Küçük Burjuvalar (1901, 1967), Arkadaş, Fırtınanın Habercisi, Çocukluğum, Üçler (1900), Soytarı, Ekmek İşçileri, İki Kafadar ve filer, Düşkünler, Ekmeğimi Kazanırken, Benim Üniversitelerim, İnsanlarımız, Danko'nun Yüreği, Muhbir.
Öyküleri:
Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız (1939), İtalya Hikayeleri (1911, 1970), Yol Arkadaşım, Bozkırda.
Oyunları: Ayaktakımı Arasında (1941, 1967), Sonuncular, Yazlıkçılar (Yaz Misafirleri), Vassa Jeloznova, Güneşin Çocukları, Barbarlar, Küçük Burjuvalar, Yegor Buliçov ve Digerleri.
Anı ve Otobiyografik Kitapları:
Benim Üniversitelerim (1941, 1986), Çocukluğum (1947, 1976), Ekmeğimi Kazanırken (1949, 1986), Tolstoy'dan Anılar (1919, 1967), Güncemden Yapraklar (1924, 1984), Lenin (1924-1936) "Türkçeye Gorki Lenin'i Anlatıyor" adıyla (1980).
Yazar ve kitaplarla ilgili yazılar:
*
"Otobiyografi Sanatı Bağlamında Maksim Gorki’nin “Çocukluğum”, “Ekmeğimi Kazanırken” ve “Benim Üniversitelerim” Üçlemesi "
Serdar Metreş, Yüksek Lisans Tezi, 2019
*
"Maksim Gorki'nin Ana Eseri Üzerinden Sosyalist Realizm Ve Edebiyatta Propaganda-Antipropaganda"
Reşat Yıldız, Akademik Makale, Turkish Studies - Language and Literature Cilt 14 Sayı 4, 2019
*
"Sosyalist Gerçekciliğin Büyük Ustası Gorki"
Kemalettin Kaya, Cafrende Sitesi, 10.06.2011
*
"Ana Romanı Üzerine"
Dipnot Kitap Kulübü Sitesi,
* "Ana ve Benim Üniversitelerim Üzerine"
Gümüşlük Okuma Grubu Üyesi Mustafa Sütlaş'ın Kitap Dağerlendirmesş, 24.09.2022
*"Acı, onun adıydı..." Cana Yalçın,
K dergisi, Sayı: 11, sayfa: 22-27; 15.12.2006
Bağlantılar:
* "Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsü" (Rusça)
Yazar ve yapıtla ilgili bazı yayın ve dokümanlar facebook grubumuzun dosyalar bölümünde de yer almaktadır. |
Gorki, romanı 1906'da Amerika Birleşik Devletleri'nde bir gezi sırasında yazdı. Romanın yazıldığı dönem 1905'te Rusya'da gerçekleştirilen ve yenilgiyle sonuçlanan ilk devrimin hemen sonrasıydı. Gorki, her ne kadar devrimin başını çeken Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin aktif bir üyesi olmasa da siyasi mücadele içinde yer alıyor ve devrimi destekliyordu. Asıl amacı proleter hareketin ruhunu yükseltmek, devrimcileri güçlendirmekti. Roman Anna Zalomova ve oğlu Pyotr Zalomov etrafında dönen gerçek yaşam olaylarına dayanılarak yazılmıştır. Zalomova Gorki'nin çocukluta tanıdığı uzaktan akrabası olan bir kedındı. Hikâye de 1902'de Sormovo kentinde gerçekleşen 1 Mayıs günü gösterisinde olanlardan yola çıkılarak yazılmıştır. Sormovo'daki gemi inşa fabrikası işçilerinin yaptığı bir gösteri sırasında anna'nın oğlu Piotr Zalomov Çarlık polisi tarafından tutuklanır ve Anna Zalomova da onun tutuklanmasından sonra oğlunun arkadaşlarının arasına katılarak mücadeleye katkıda bulunur. Roman ilk olarak ABD'de Appleton Magazine'de ve daha sonra Almanya'daki Ivan Ladyzhnikov Yayıncıları tarafından yayınlanmıştır. Rusya'da, yayınlanması ise çok sonraları Şubat devriminin ardından gerçekleşmiştir.
Türkiye'de ilk kez 1908'de arapça harflerle Türkçe olarak basılan roman 1977 yılında Zaven Biberyan'ın çevirişi ile Oda Yayınları tarafından yayınlanmış, daha sonra çok sayıda çevirisi yapılarak farklı yayınevleri tarafından yayınlanmıştır.
Gorki, romanında, bir Rus fabrikasında çalışan, hayatın diğer zorlukların yanı sıra yoksulluk ve açlıkla mücadele eden bir kadının hayatını dile getirir. Pelageya Nilovna Vlasova'nın kocası da aynı fabrikada çalışan sarhoş, kavgacı, eşine ve çocuğuna şiddet uygulayan bir adamdır. Yine karısını döverken oğlu Pavel Vlasov öüdahale ederek, annesini kurtarır. Ardından da beklenmedik bir şekilde ölür. Pavel, babasının ölümünden sonra devrimci faaliyetlere katılır, eve kitap getirir. Okuma yazma bilmeyen ve siyasi bir ilgisi olmayan Nilovna, ilk başta Pavel'in yeni faaliyetleri konusunda temkinlidir. Sonrasında oğlu bir gösteri sırasında tutuklanınca eğitimsiz de olsa oğlunun arkadaşlarının arasına katılır ve devrimci mücadeleye katılır. Romanda bu dönemde yaptıkları ve oğlunun yargılanması sonrasında gerçekleşen gösteri sırasında jandarmalar tarafından öldürülür.
Benim Üniversitelerim, (Çocukluğum ve İnsanlar Arasında’yla birlikte) edebiyat tarihine eşsiz bir toplumsal gerçekçilik anlayışı getiren Maksim Gorki’nin kendi hayatından yola çıkarak yazdığı üçlemenin son kitabıdır. 1928'de Rusça olarak yayınlanmış, Türkçeye 1977'de çevrilmiş, daha sonra pekç farklı çevirisi yapılmış ve farklı yayınevleri tarafından yayınmnmıştır. Bu otobiyografik romanda Üniversitede okumak üzere Kazan’a gelen Aleksey Peşkov’un bu hayalini gerçekleştirmesi hiç de kolay olmayacaktır. Bir yandan ekmeğini kazanmaya diğer yandan eğitimini sürdürmeye çalışan genç adam, Rusya’da çarlık yönetiminin ve köhne dünya görüşünün çalkantılı ortamında bütün hayatın bir üniversiteye dönüştüğünü görür. Hayat üniversitesinde karşısına çıkanlar da ona kendi hayatlarının acımasız gerçekliğini öğreten, toplum dışına itilmiş devrimciler, Rusya’nın kaderini değiştirecek kişilerdir. Gorki, Rus toplumunun öğrencilerin, işçilerin umut ve cesaretle örgütlenip daha iyi bir yaşam için omuz omuza verdiği ve devrim düşüncesinin temellerinin atılmaya başladığı bu dönemini tam da içinden anlatır.
Biyografisi:
