Georges Perec - Kayboluş

Georges Perec - Kayboluş

Yazarın "La Disparition" adıyla 1969'da yayınlanan bu romanı, Celal Yardımcı'nın çevirisiyle ilk kez 2005 yılında Ayrıntı Yayınları tarafından yayınlanmıştır.
Enis Batur'un romana dair şu yazdıkları romanın içeriği hakkında da bilgi vermektedir.

"Birinci mucize: Georges Perec, Fransızcanın en çok kullanılan sesli harfi olan "e"yi kullanmadan bir roman yazdı: La disparition.
İkinci mucize: Cemal Yardımcı, bu romanı "e" harfini kullanmadan Türkçeleştirdi: Kayboluş.
Kayboluş, ilk yayımlandığı 1969 yılından bu yana kısıtlamanın kaçınılmaz olarak yoksullaştırdığı kuru bir anlatı olarak karşılanmadı hiç! Dil oyunları, çağrışımları, konusunu baş kahraman yapan kurgusuyla bir yazınsal başyapıt; doludizgin hayal gücü, insafsız mizah duygusuyla bir solukta okunacak bir roman olarak kabul gördü.
İkinci Dünya Savaşı'nı, anasının, babasının kayboluşuna tanık olan bir çocuk olarak yaşayan yazar, hayatına damgasını vuran boşluğu bu olağanüstü romanında bir harfi ortadan kaldırarak yansıtır.(*) Ama daima yaptığı gibi, hüznünü coşkulu bir mizahla sarıp sarmalayarak, acı olanı gülünç, anlamsız olanı kurgusal kılarak, sıkıntılarından oyunlar çıkararak açığa vurur bu boşluğu. Bu paradoksal yaklaşım baştan sona romana sinmiştir. Bir açıdan has yazından yana olanların tad alacağı bir yazınsal oyundur bu yapıt, bir başka açıdan hoş bir fantastik komplo öyküsüdür. Bir bakıma bir tür "roman-karşıtı" romandır. Kayboluş, orijinal çılgınlığa layık, aslına aşağı yukarı sözcük sözcük sadık bir uyarlamayla bu topraklarda, Ayrıntı Yayınları'nda.
'Bu kitapta canalıcı ortak noktaya sahip sayısız sözcük kullanılamamıştır: Kayboluş'da, 'altıncı harfin' romana hiç sızmayacağı bir yapı kurmuştur yazar. Büyük paradoks: Çok sık karşılaşılan bir harfin asla okur karşısına çıkmayacağı bir roman yazmaya soyunan yazarın adında dört posta o harfin bulunması. Daha büyük paradoks: İnanılması güç bir ön kuraldan yola çıkmış olmasına karşın, romancının son yarım yüzyılın başyapıtlarından birini yaratması. Kayboluş, harfin sayıyla çarpıştığı, sıfırla sonsuzun birbirini hırpaladığı bir yazı okulunun, Oulipo'nun doruk noktalarından biri. Kayboluş lirik, akıl dolu, hinoğluhin bir roman."

(*) Fransızca'da "e siz" (sans e) ses olarak "onlarsız/onlar olmadan" (sans eux) söcüğüyle
aynı şekilde söylenir.Burada 'onlar'dan kastedilen anne, baba, kardeşler yani ailesidir.

* "Kayboluş"        Ayrıntı Yayınları'nın sitesinde kitapla ilgili sayfanın bağlantısı.

georges perec Biyografisi:
Georges Perec (Doğum: 7 Mart 1936 - Ölümü: 3 Mart 1982), Fransız sosyolog ve edebiyatçıdır. Tüm yaşamı Paris'te geçti. II. Dünya Savaşı'nda henüz 3 yaşındayken babasını kaybetti. Annesi 1942'de Paris'te ortadan kayboldu. Sonradan Auschwitz kampında öldüğü öğrenildi. Akrabaları tarafından büyütüldü. İlk romanı Les Choses 1965'de yayınlandı ve Renaudot Ödülü aldı. Bu tarihten sonra yirmiye yakın kitap yazdı. 1969'da yayınlanan La Disparition (Kayboluş) adlı romanını hiç E harfi kullanmadan yazdı. 1978'de yayınlanan "La vie mode d'emploi" en önemli yapıtlarındandır ve Médicis Ödülüne değer görülmüştür.
(Kaynak: vikipedi )

georges perec Yapıtları: 1965, Les Choses. Une histoire des années soixante (Şeyler (Altmışlı Yılların Bir Hikayesi), 1998) 1966, Quel Petit Vélo à Guidon Chromé au Fond De La Cour? (Bahçedeki Gidonları Kromajlı Pırpır da Neyin Nesi?, 2010) 1967, Un Homme Qoi Dort ( Uyuyan Adam, 1990) 1968, L'art Et La Manière D'aborder Son Chef De Service Pour Lui Demander Une Augmentation (Ücret Artışı Talebinde Bulunmak İçin Servis Şefine Yanaşma Sanatı ve Biçimi, 2009) 1969, La Disparition (Kayboluş, 2005) 1973, La Boutique obscure 1975, W ou le Souvenir d'enfance (W ya da Bir Çocukluk Hatırası, 2001) 1978, La Vie mode d'emploi (Yaşam Kulanma Kılavuzu, 2001) 1979, La Voyage d'hiver (Kış Yolculuğu, 1993) Un Cabinet D'amateur (Harikalar Odası, 2006) L'infra-Ordinaire (Olağan-içi, 2009)

Yazar ve kitapla ilgili yazılar:

* "Oulipo Metinlerinin Türkçeye Çevirisinin Olanakları: Yazın Dizgesinde Boşluğu Doldurma Aracı Olarak Deyiş Kaydırmaları"        Ayşe Akdağ, İ.Ü.Çeviribilim Dergisi, 2 (3), 2011,

* "Perec'in gerçek 'kayboluş'u" Ersan Üldes, Kendi Sitesi

* "e"yi gölgelere saklayan yazar: georges perec" Ufuk parlak, Öteki Pencere, 27.09.2011

* "E’leri sobelemek – Perec’in Kayboluş isimli eseri" Zeynep Yenen, Edebiyat Haber, 04.12.2017

*"Ansızın Ölmek İstiyorum"        Hazal Yılmaz
       K dergisi, Sayı: 65, sayfa: 6-11; 28.12.2007
(Okumak için fotoğrafların üzerine tıklayınız>

Bağlantılar:

* "George Perec Derneği"
    (George Perec'le ilgili bilgiler ve derneğin etkinlikleri (Fransızca)

* "Qulipo Grubu Sayfası "
    (Grupla ilgili bilgiler, yazılar etkinlikler (Fransızca)