At Çalmaya Gidiyoruz
Yazar bu romanını ut og stjæle hester adıyla 2003 yılında yayınlamış, 2005'te out stealing horses
adıyla İngilizce'ye çevrilmiştir. Deniz Canefe tarafından Türkçeye çevrien roman Metis Yayınları tarafından
2008 yılında Türkiye'de yayınlanmış, 2021 ocağında da 6. basımı yapılmıştır.
224 sayfalık romanın kahramanı 67 yaşındaki Trond Sander, kendisinin kullandığı arabasıyla yaşadığı bir
kazada çok sevdiği ikinci eşini kaybetmiş ve onun ardından şehirdeki her türlü işini tasfiye ederek, çocukluğunu
geçirdiği bir orman köyüne benzer bir başka köyde inzivaya çekilmiştir. Trond buradaki yaşadıklarını anlatırken
geriye dönüşlerle 1945-48 yıllarında 15 yaşındayken babasıyla birlikte İsveç sınırına yakın bir nehrin kenarındaki
orman köyünde yaşadıklarını anımsamamaktadır. Burada kendisinden bir yaş büyük arkadaşı Jon Haug, onun kendinden
altı yaş küçük ikiz kardeşleri Lars ve Odd, anne babaları ile yaşamaktadırlar. Bir çiftliği olan Barkald, aynı
yerde bir bakkal-kafe işleten Franz ile Trond'un annesi, ablası ve kızı Elen romanın diğer karakterleridir.
Bir gün arkadaşı Jon onu birlikte ata binmeye çağırır. Barkald'ın çiftliğindeki iki atı otlaklarında bulur ve
binerler, Trond bu sırada yer düşer, Jon ise bu sırada bir ağacın üzerindedir ve bir kuş yuvasını isteyerek
darmadağın eder ve içindeki yumurtaları kırar. Sonrasında bu olaydan bir gün önce Jon'un namludaki mermisini
boşaltmadığı tüfeğini bıraktığı yerden alan Lars'ın ikiz kardeşi Odd'u öldürdüğünü öğrenir, Odd'un cenaze
törenini ve iki - üç yıl sonra yeniden aynı köy babasıyla gidişini ve babasıyla birlikte kestikleri ağaçların
tomruklarını nehir yoluyla İsveç'e göndermelerini anımsar. Arkadaşı Jon ise kardeşinin ölümündenolaydan sonra
köyü terk ederek uzaklara gitmiştir. Aynı şekilde babasının da Jon'un annesi ve Lars'la birlikte kendilerini
terk ettiğini anlatır. Yıllar sonra acılarından, yorgunluklarından kurtulmak isteyen Trond ve Lars teadüfen
eskiden bulundukları köye benzer bir köyde buluşurlar ve birbirlerine yardımcı olurlar. Bu sırada geçmişte
olan diğer olayları aklından geçirir. Kış aylarında orada yaşamaktayken Trond'un kızı Elen uzun aramalardan
sonra babasını bulur, ancak Trond ona çok soğuk davranır ve kızı tekrar kente döner. Trond’un gücünün üstünde
gösterdiği çaba, babaya hayranlık, ısırganotlarını temizlediği sırada babasının ona söylediği “Canımızın ne
zaman acıyacağına kendimiz karar veririz.” sözü romanın özeti gibidir.
Biyografisi:
Per Petterson
18 Temmuz 1952'de Norveç'in başkenti Oslo'da doğmuştur. İlk kitabı, kısa öykülerden oluşan bir derleme olan
"aske i munnen, sand i skoa" (1987)dır. Sonrasında iyi eleştiriler alan bir dizi roman yayınladı.
İkinci Dünya Savaşı'nda geçen Sibirya'ya (1996), 1998'de İngilizce olarak yayınlandı ve İskandinav
Konseyi Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi. In the wake (2002) olarak tercüme edilen "I Kjølvannet",
genç bir adamın 1990'daki İskandinavya Yıldızı feribot felaketinde ailesini kaybetme hikayesidir. Petterson
Ms.Scandinavian Star Gemisi yangını felaketinde annesini, babasını, küçük erkek kardeşini ve bir yeğenini
kaybetmiştir. 2000 yılında Brage ödülü'nü kazandı. 2008'de romanı jeg forbanner tidens elv (I Curse
The River of Time / Lânet Olsun Zaman Nehrine), 2010'da yayınlanan bir İngilizce çevirisiyle 2009 Nordic
Council Edebiyat Ödülü'nü kazandı. Çığır açan romanı ut og stjæle hester(At Çalmaya Gidiyoruz) (2003)
idi ve Norveç Edebiyat Eleştirmenleri Ödülü ile kitapçıların belirlediği Yılın En İyi Kitabı Ödülü'nü birlikte
kazandı . 2005'te İngilizce çevirisi olan out stealing horses, 2006 Bağımsız Yabancı Kurgu Ödülü ve
2007 Uluslararası Dublin Edebiyat Ödülü'ne (İngilizce yayınlanan tek bir kurgu eseri için dünyanın en büyük
parasal edebiyat ödülü, 100.000 €) layık görüldü. Bu roman New York Times Book Review dergisinin 9 aralık 2007
sayısında yılın en iyi 10 kitabından biri seçildi.
Petterson lisans eğitimini kütüphanecilik alanında yaptı ve tam zamanlı yazar olmadan önce kitapçılık,
çevirmenlik yaptı ve edebiyat eleştirmeni olarak çalıştı. Etkilendiği yazarlar arasında Norveçli Knut Hamsun
ve Amerikalı Raymond Carver olduğunu belirtiyor. Petterson'ın eserleri tüm dünyada yaklaşık 50 dile çevrilmiştir.
Yazarın Türkçe'de dört kitabı bulunmaktadır ve hepsi de Metis yayınları tarafından yayınlanmıştır.
Yapıtları:
Romanları: At Çalmaya Gidiyoruz (2008, Çev.: Deniz Canefe); Lânet Olsun Zaman Nehrine (2012, Çev.:
Aslı Biçen); Reddediyorum (2013, Çev.: Banu Gürsaler Syvertsen); Benim Durumumdaki Erkekler (2020, Çev.: Banu Gürsaler
Syvertsen)
Yazar ve kitapla ilgili yazılar:
“Zaman Nehrinin Yatakları ve Kıyıları: Per Peterson”
Altüst Dergisi, 2014
“At Çalmaya Gidiyoruz”
Nil Eren Kömek, Okuyorum Bloğu, 11.08.2018
<
“At Çalmaya Gidiyoruz”
Deniz Yüce Başarır-Müge İplikçi, Kişisel Blog, Podcast, 12.05.2020
“Canımızın ne zaman acıyacağına biz mi karar veririz?”
Raşel Rakella Asal, Edebiyat Haber, 03.08.2018
“At Çalmaya Gidiyoruz: Geri Dönüşler, Kırılmalar, Yüzleşmeler...” (Söyleşi)
Dilek Karaaslan, Oggito, 15.07.2019
Okuma Grubu Üyelerinin Değerlendirmeleri
24.04.2021 (pdf dosya)
Bağlantılar:
Kitapların Yayıncısı Metis Yayınevi'ndeki "sayfası"
Aynı adla yapılmış Norveç filminin "bağlantısı"
Yönetmen: Hans Petter Moland (2019)
Yazarlar ve yapıtlarla ilgili bazı yayın ve dokümanlar facebook grubumuzun dosyalar bölümünde de yer almaktadır.