biyografisi:

fatma nudiye yalçı fatma nudiye yalçı
1904 yılında istanbul kasımpaşa’da dünyaya geldi. istanbullu, varlıklı bir ailenin kızıydı. darülfünun felsefe bölümünde yükseköğrenim gördü. edebiyata ilgisi de üniversite yıllarında başladı. "yalçı" soyadını alana kadar "nudiye hüseyin" olarak bilinmektedir. mezuniyetinden sonra dönemin tanınmış gazetecilerinden nizamettin nazif bey (tepedelenli) ile evlendi; nudiye nizamettin adını aldı. bir marksist olan eşi nizamettin nazif’ten marksizm'in temel ilkelerini öğrendi. evlilikleri 1928'de boşanma ile sonuçlandı. dönemin muhalif dergilerinden olan ve sol görüşteki aydınların ikinci adresi haline gelen resimli ay'da doktor hikmet kıvılcımlı ile tanıştı. 1932'den itibaren birlikte yaşadılar ancak evlenmediler. birlikte marksizm bibliyoteki isimli bir kitabevi kurdular; daha sonra kıvılcımlı kütüphanesi'nde yayıncılık yaptılar. nudiye hüseyin imzasıyla yedigün dergisinin 26 Temmuz 1933 tarihli sayısına, “çarşaf ve peçe azabını tanımayan genç kıza” başlıklı bir makale yazmıştır ve bu makalede çarşaf ve peçe giyme zorunluluğunun etkilerini, kendi başından geçen örneklerle anlatmıştır. fatma nudiye yine bu dönemde hazırladığı sosyete ve teknik kitabını hikmet bey’e ithaf etti. engels’in “maymunun insanlaşması prosesinde emeğin rolü”, “marksizmin prensipleri”; marx’ın “klasik alman felsefesinin sonu ve ludwig feuerbach”, “enternasyonal işçiler cemiyetini açış hitabesi” eserlerini türkçe’ye çevirdi. “muallim nudiye hüseyin” imzasıyla 1929 tarihinde resimli ay matbaasında basılan abuk öğreten elifba adı ile bir kitabı vardır. aynı zamanda çocuklar için öyküler ve eğitim kitapları yazmıştır. fatma nudiye türkiye'de ilk kadın oyun yazarıdır. 1932 yılında, “beyoğlu 1931” isimli beş perdelik bir oyun yazmıştır. basılmamış olan bu oyununu o zaman evli olduğu eşinin adıyla "nudiye nizamettin" adıyla imzalamıştır. 1938'de yavuz zırhlısı'na bir öğrencinin dolabında kıvılcımlı kütüphanesinden alınmış broşürlerinin bulunması nedeniyle kıvılcımlı ile birlikte gözaltına alındı. yavuz zırhlısı'nda yapılan yargılamalar sonucunda orduyu isyana teşvik ve komünist faaliyette bulunmaktan suçlu bulundu. sinop cezaevi'nde 10 yıl hapis yattı. 1948'de tahliye oldu. 2 yıl sonra tahliye olan doktor kıvılcımlı’nın sultanahmet cezaevi günlerinden itibaren platonik bir aşk yaşadığı emine hanım’la cezaevinden çıktıktan sonra evlendiğinde dahi dr. kıvılcımlı’dan kopmadı. 1954'te doktor kıvılcımlı'nın kurduğu vatan partisi'nde üyeliğe seçildi ve parti çalışmalarına katıldı. 1957 seçim kampanyasında fatma nudiye sirkeci'deki olaylı mitingde konuşma yaparken atılan bir kiremit parçası ile yaralandı. “ameleden adamları mevki-i iktidara getirmek” suçundan dava açılarak 1958’de kapatılan vatan partisi’nin diğer yöneticileriyle birlikte tutuklandı. iki yıl tutuklu kaldığı davadan beraat ederek çıktı. 1960’lardan sonra siyasi hareketlerin içinde yer almadı. 1965’te kanser tedavisi için yurtdışına çıktı. romanya'dan bulgaristan’a geçti. 1967–1969 tarihleri arasında doğu almanya’nın leipzig şehrine tkp organı bizim radyo yayınlarında çalıştı. 1969 yılında sofya’da hayatını kaybetti. cenazesi sofya’ya defnedildi. tiyatrocu beklan algan’ın teyzesidir. yapıtlarının da yer aldığı "fatma nudiye yalçı - hayatı ve eserleri" ahmet kale tarafından derlenmiş ve 2012 yılında rezan yayınları tarafından yayınlanmıştır.

 

yapıtları:

  • çabuk öğreten elifba (1927, alfabe, türk yurdu neşriyatı)
  • milli alfabe (1929, alfabe, resimliay yayınları, 64 sayfa)
  • sosyete ve teknik (1931, deneme)
  • beyoğlu 1931 (1932, oyun, basılmamıştır)
  • fatma nudiye yalçı - hayatı ve eserleri (2012, biyografi, rezan yayınları, 256 sayfa)

     

  • yazar ve kitapla ilgili yazılar, yayınlar, çalışmalar:

  • "sosyalizme adanmış bir ömür" (video söyleşi)        ahmet kale, youtube, 16.08.2021
  • "inkılâba bütün bir ömrünü veren kadın: fatma nudiye yalçı"        canan özcan, akademia.org, 10.02.2019
  • "inkılâba bütün bir ömrünü veren kadın: fatma nudiye yalçı"        canan özcan, karşı mahalle, 10.02.2019
  • "mahkûm melahat'in göz ardı edilen hayatı"        gökçe uygun, gazete kadıköy, 17.07.2019
  • "çocuk öyküsü yazarı: fatma nudiye yalçı"        ergül tosun, bir malumat sitesi, 29.11.2020
  • "f.n. yalçı'nın 'tarihöncesi' nudiye hüseyin ve nudiye nizamettin"        mehmet aslan, kıvılcımlı bloğu, 17.12.2021
  • "ilk tiyatro yazarı, ömrünü mücadeleye vermiş bir kadın"        mehmet özel, gazete karınca, 20.09.2018
  • "salondan sinop zindanına"        gürkan hacır, akşam gazetesi, 16.10.2011
  • "fatma nudiye hanım'ın peşinde"        mahmat aslan, parşömen fanzin, 04.10.2021
  • "fatma nudiye yalçı ikinci kez anılacak"        bianet, 13.07.2021
  • "bilgesu erenus'un oyunu şehir tiyatrolarında"        ibb şehir tiyatroları, 04.10.2021

     

  • bağlantılar:

  • vikipedi "sayfası"

    "önceki"   |   "sonraki"

  • bu sayfa en son 05.10.2021'de düzenlenmiştir.